Mô hình quản trị đặc thù

Trong hơn 12 năm xây dựng và phát triển (2002 - 2015), NHCSXH đã xây dựng được mô hình tổ chức quản trị đặc thù phù hợp với điều kiện, đặc điểm nước ta. Mô hình hoạt động của NHCSXH được xây dựng và ngày càng hoàn thiện ở 3 cấp: Trung ương, tỉnh và huyện theo hướng tập trung sự quản lý thống nhất ở Trung ương, tinh giản các khâu trung gian và tăng cường hoạt động tại địa bàn xã, phường, thị trấn trong toàn quốc.
 

Nông dân Hưng Yên tiếp cận nguồn vốn chính sách của NHCSXH.

NHCSXH đã tổ chức bộ máy quản trị gồm Hội đồng quản trị (HĐQT) ở cấp Trung ương với 14 thành viên, Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch HĐQT; ở các tỉnh, huyện đều có Ban đại diện HĐQT thực hiện chức năng chỉ đạo, giám sát việc triển khai chính sách dưới cơ sở. Bộ máy điều hành tác nghiệp, ngoài Hội sở chính, còn có 63 chi nhánh tỉnh, thành phố, 626 Phòng giao dịch cấp huyện, 10.904 điểm giao dịch tại xã và hơn 199.603 Tổ Tiết kiệm và vay vốn ở khắp các thôn, bản, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo trong phạm vi cả nước.

Bên cạnh đó, NHCSXH cũng chú trọng hoàn chỉnh các quy trình nghiệp vụ, đầu tư hiện đại hóa tin học phục vụ cho hoạt động tín dụng chính sách. Theo đó, đã xây dựng, hoàn chỉnh các quy trình quản lý điều hành, quy trình nghiệp vụ vừa quản lý vốn tín dụng chính sách hiệu quả vừa đơn giản thủ tục cho người vay vốn.

Ngân hàng đã xây dựng và thực hiện thành công hoạt động giao dịch phục vụ tại địa bàn cấp xã, đến nay đã tổ chức được 10.904 điểm giao dịch tại xã (phường, thị trấn)/11.162 xã (phường, thị trấn) giúp tiết kiệm chi phí giao dịch, đi lại và thời gian cho người dân.

Đến nay, tổng nguồn vốn của NHCSXH đạt trên 140.869 tỷ đồng, tăng hơn 130.344 tỷ đồng so với khi thành lập, tăng gần 50.469 tỷ đồng so với năm 2010 (tỷ lệ tăng 55,8%). Mặc dù có những thời điểm khó khăn nhưng nhìn chung, nguồn vốn tín dụng thời gian qua đã đáp ứng tương đối đầy đủ và kịp thời nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách.

Phương thức quản lý vốn sáng tạo

Bên cạnh đó, NHCSXH đã xây dựng và tổ chức thực hiện thành công phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách với đối tượng phục vụ đặc thù, sáng tạo của Việt Nam. Để chuyển tải vốn tín dụng chính sách đúng đối tượng thụ hưởng, đồng thời nâng cao chất lượng tín dụng, hỗ trợ tối đa cho người nghèo trong điều kiện phải tinh giản biên chế, tiết giảm chi phí quản lý, NHCSXH đã thực hiện phương thức quản lý tín dụng chính sách thông qua hình thức: Phân công, phân cấp trách nhiệm trong việc chọn và chỉ ra đối tượng chính sách thụ hưởng; thực hiện dân chủ công khai trong cộng đồng dân cư.

Đặc biệt với sự tham gia của 4 tổ chức hội đoàn thể chính trị - xã hội (Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh), với vai trò vừa là người giám sát xã hội vừa làm uỷ thác một số công việc trong quy trình nghiệp vụ đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng tín dụng chính sách.

Theo đó, các tổ chức chính trị - xã hội được uỷ thác thực hiện một số nội dung công việc liên quan đến việc thành lập và chỉ đạo hoạt động của Tổ Tiết kiệm và vay vốn, bình xét hộ đủ điều kiện vay vốn, hướng dẫn người vay sử dụng vốn, kiểm tra giám sát quá trình sử dụng vốn vay, cùng NHCSXH đôn đốc thu hồi nợ.
 

 

Vốn NHCSXH tiếp sức cho nhiều thanh niên tại huyện Tân Kỳ (Nghệ An)
phát triển chăn nuôi, thực hiện ước mơ làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Tập trung vốn cho các chương trình trọng tâm

Các chương trình tín dụng chính sách được NHCSXH tổ chức thực hiện hiệu quả với chất lượng tín dụng không ngừng được nâng cao. Tổng dư nợ của NHCSXH đến nay đạt gần 131.848 tỷ đồng, tăng 121.500 tỷ đồng so với khi thành lập, tăng 42.387 tỷ đồng so với năm 2010 (tỷ lệ tăng 47,4%).

Hơn 97% dư nợ của NHCSXH tập trung vào 7 chương trình tín dụng chính sách trọng tâm là: Cho vay hộ nghèo, cho vay hộ cận nghèo, cho vay học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường, cho vay giải quyết việc làm, cho vay hộ gia đình sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn, cho vay hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở.

Hiện có gần 7 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ, với dư nợ bình quân hơn 19 triệu đồng/khách hàng. Tỷ lệ nợ khoanh và nợ quá hạn của NHCSXH đã giảm xuống còn 0,9%, trong đó nợ quá hạn chỉ chiếm tỷ lệ 0,46%.

Trên 25 triệu lượt hộ được vay vốn

Trong hơn 12 năm qua, đã có trên 25 triệu lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn NHCSXH, trong đó trên 3,6 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; vốn tín dụng chính sách đã giúp thu hút, tạo việc làm cho trên 11,8 triệu lao động, trong đó trên 104 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; giúp trên 3,3 triệu học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng gần 6,6 triệu công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh ở nông thôn, xây dựng được 484 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và các hộ gia đình chính sách, 700 chòi tránh lũ, trên 102 nghìn ngôi nhà vượt lũ cho hộ gia đình vùng đồng bằng sông Cửu Long...

Tín dụng chính sách đã góp phần tích cực trong việc thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới. Hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách của NHCSXH đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận và đánh giá cao.

Để nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách do NHCSXH thực hiện, ngày 21/11/2014, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 40/CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, trong đó ghi nhận và đánh giá cao vai trò của NHCSXH trong việc thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách mà Đảng, Nhà nước đã đề ra về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa./.