Năm nay, đồng bào người Dao đỏ thôn Sải Duồn, xã Phìn Ngan (Bát Xát) tổ chức Tết nhảy to hơn hẳn mọi năm. Tết nhảy mừng năm mới là một nghi lễ truyền thống lâu đời của đồng bào dân tộc Dao đỏ ở xã Phìn Ngan. Nghi lễ được 5 dòng họ lớn trong xã là: Tẩn, Chảo, Vàng, Lý, Phàn tổ chức vào tối mồng 1 Tết ở nhà ông trưởng họ.
Ngay từ chiều mồng 1, tiếng trống đã vang lên gọi mọi người đến cùng nhau mổ lợn, mổ gà và chuẩn bị mọi thủ tục cần thiết cho việc làm lễ. Sau bữa cơm chiều, các thầy cúng khấn vái mời tổ tiên, dòng họ về ăn Tết với con cháu. Tiếp đó, hàng chục thanh niên, trai tráng khỏe mạnh được chọn sẽ nhảy múa theo sự hướng dẫn của thầy cả.
Tết nhảy thường có các điệu: Nhảy mở đường, bắc cầu đưa đón tổ tiên về ăn Tết; nhảy chào bố mẹ, tổ tiên đã khuất; nhảy múa mời tiên nương, tiểu nữ giáng trần… Mỗi điệu đều có ý nghĩa riêng. Ở điệu múa cờ, thầy cúng và nhiều thanh niên đầu đội khăn vải đỏ, tay cầm cờ trắng, cờ đỏ, múa tiến, múa lui uyển chuyển, nhịp nhàng theo tiếng trống chiêng rộn ràng… Đặc biệt, có điệu nhảy dâng gà rất huyền bí. Thầy cả và các thanh niên cầm gà trống đỏ, nhảy múa dâng gà, giơ lên đầu, vác gà qua vai, vặt cổ gà, sau đó cắt tiết gà làm lễ.
Sau các màn nhảy, thầy cả và các thầy cúng làm lễ tổ tiên và tất cả mọi người cùng ngồi vào mâm cỗ uống rượu mừng năm mới, chúc nhau những điều chúc tốt lành, cầu cho nhà ai cũng có sức khỏe, con cháu sum vầy, tiền của đầy nhà, mùa màng bội thu. Bữa liên hoan vui vẻ có khi kéo dài đến khi gà gáy sớm hôm sau.
Đến thôn Sải Duồn tham dự Tết nhảy, chung vui với bà con dòng họ Tẩn, ông Chảo Vần Phẩy, Bí thư Đảng ủy xã Phìn Ngan cho biết: Năm nay, sau Tết Nguyên đán, xã Phìn Ngan được huyện Bát Xát chọn tổ chức lễ hội mừng xuân mới nên bà con phấn khởi lắm. Trong đó cũng có diễn lại nghi lễ Tết nhảy độc đáo này. Tết nhảy mừng năm mới của đồng bào Dao đỏ xã Phìn Ngan là một nét văn hóa quý báu, được các dòng họ bảo tồn, lưu giữ, không để mai một theo thời gian.
Dưới đây là một số hình ảnh trong nghi lễ Tết nhảy của đồng bào Dao đỏ thôn Sải Duồn, xã Phìn Ngan đêm mồng 1 Tết:
|
Thầy cúng làm lễ. |
|
Nhảy chào tổ tiên, dòng họ. |
|
Dâng rượu mời rượu tổ tiên, dòng họ. |